Moeraslantaarn

De uit Noord-Amerika afkomstige Moeraslantaarn is met haar grote gele bloeiwijze een opvallende verschijning in het voorjaar. Moeraslantaarn is een oeverplant en groeit in natte gebieden langs stromen en rivieren, aan meren en vijvers. De planten vormen een dichte vegetatie waardoor inheemse plantensoorten worden weggeconcurreerd. Bestrijding van moeraslantaarn is relatief eenvoudig door rooien of uitsteken, maar dit moet wel jaren worden volgehouden.

Hoe herken ik Moeraslantaarn? 

Moeraslantaarn (Lysichiton americanus) is een overblijvende plant uit de aronskelkfamilie. De plant heeft grote glanzende, leerachtige bladeren die 40 tot 100 cm lang kunnen worden en langwerpig eirond van vorm zijn met een afgeronde tot wigvormige voet. De bladeren hebben dikke nerven en omvatten elkaar aan de voet van de plant. Onvolgroeide bladeren hebben vaak een gekrulde bladrand. Kenmerkend is het heldergele, ovaalvormige schutblad die de bloeikolf met kleine groene bloemetjes omvat. De bloemen verspreiden een onaangename geur die doet denken aan aas of look. De geur lokt aasvliegen en –kevers die voor de bestuiving zorgen. In bloei kan de plant 1.5 m hoog worden. De plant is giftig, maar is niet gevaarlijk voor mens of dier. 

Moeraslantaarn lijkt op andere soorten, kijk hier voor de look-a-likes.

Klik op de foto's om deze te vergroten.

Herkomst – Waar komt Moeraslantaarn vandaan? 

Moeraslantaarn komt van nature voor in de westelijke staten van Canada en de Verenigde Staten en groeit in moerassen, natte bossen, langs stromen en rivieren, aan meren, vijvers en andere natte gebieden. De plant kan tegen wisselende waterstanden en groeit zowel op zonnige als schaduwrijke plaatsen. 

Verspreiding - Waar komt Moeraslantaarn voor?

Moeraslantaarn is rond 1900 in Groot Brittannië geïmporteerd als tuinplant en van daaruit verder verspreid en verwilderd via aanplant en weggooien van plantenresten. In Nederland is moeraslantaarn ook aangeplant in tuinen en op landgoederen en van daaruit verwilderd naar vochtige en veelal kwetsbare habitats, zoals moerassen, broekbossen en oevers van watergangen en meren. De plant is ook waargenomen in enkele Natura-2000 gebieden.

Verspreidingskaart moeraslantaarn 2024

Risico’s - Wat zijn de problemen? 

Moeraslantaarn kan verwilderen en vormt na verloop van tijd een dichte vegetatie waardoor andere planten volledig worden weggeconcurreerd. De plant vermeerdert zich via zaden en vegetatief door wortelstokken. Zaden van moeraslantaarn kunnen via stromend water verspreid worden en blijven minstens negen jaar kiemkrachtig waaruit telkens nieuwe planten kunnen ontstaan. Ook fragmenten van de wortelstokken die na bestrijding zijn achtergebleven kunnen weer uitgroeien tot nieuwe planten.  

Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding? 

Preventie is de meest kosteneffectieve aanpak van invasieve exoten. Dat wil zeggen dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat er nieuwe haarden van moeraslantaarn ontstaan. Nieuwe haarden kunnen ontstaan uit zaden die via stromend water worden verspreid. Ook wortelstokfragmenten kunnen weer uitgroeien tot nieuwe, bloeiende planten. 

Moeraslantaarn komt voornamelijk voor in particuliere tuinen en in stedelijk gebied. Particulieren worden opgeroepen om geen overtollige planten of resten van planten weg te gooien in de natuur, maar deze af te voeren met groenafval.  

Het melden van bestaande en nieuwe vindplaatsen van moeraslantaarn is belangrijk om de verspreiding en ontwikkeling van deze invasieve exoot te volgen en besmettingen tijdig te bestrijden.  Moeraslantaarn gezien? Geef je waarneming dan door via de NOVA-app of Waarneming.nl.  

Beheersing en bestrijding – Welke methoden zijn er? 

Bestrijding van moeraslantaarn kan het beste worden uitgevoerd in het vroege voorjaar, als de bladeren volledig zijn ontwikkeld. De planten kunnen worden gerooid of uitgestoken tot onder het maaiveld. Grotere groeiplaatsen kunnen machinaal worden afgegraven. Vrijkomende plantenresten dienen afgevoerd te worden voor compostering of verbranding. Een tweede ronde in de herfst is noodzakelijk om de achtergebleven planten uit te steken. Belangrijk is om de groeiplaats regelmatig te controleren omdat de zaden van moeraslantaarn lang kiemkrachtig blijven en ook achtergebleven fragmenten van de wortelstokken kunnen weer uitgroeien tot nieuwe planten.  

Voorbeeldprojecten 

Onderstaande voorbeeldprojecten geven de ervaringen weer zoals opgesteld door de betrokken partijen. Wilt u ook een voorbeeldproject aanleveren, download dan het invulformulier.

Download het invulformulier

Wet & Regelgeving 

Moeraslantaarn staat op de Unie-lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten. Dat betekent dat er een Europees verbod van kracht is op bezit, handel, kweek, transport en import van de soort. Daarnaast geldt voor lidstaten de plicht om in de natuur aanwezige populaties op te sporen en te verwijderen. En als dat niet lukt om de populatie zodanig te beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen.   

Waar vind ik meer informatie? 

Meer publicaties over Moeraslantaarn

Leadfoto: Willem Braam

Gepubliceerd 6 juli 2021