Nieuws

Stikstofbemestingsadviezen: actualiteit en systematiek voor aanpassing

Gepubliceerd op
8 juni 2018

De stikstofgebruiksnormen noodzaken tot een zo efficiënt mogelijk gebruik van stikstof. Dit kader vraagt om maatwerk, waarbij de N-bemesting zo goed mogelijk wordt afgestemd op de omstandigheden die N behoefte bepalen. Rekenregels die een verfijning van de N-bemestingsadviezen mogelijk maken, afgestemd op de verschillende groeiomstandigheden, zijn daarbij nodig. Hoe dat kan, is onderzocht in de studie ‘Ontwikkeling nieuwe systematiek voor opstellen N-bemestingsrichtlijnen’, die in opdracht van de Branche Organisatie Akkerbouw is uitgevoerd door NMI en WUR Open Teelten.

Stikstofbemestingsrichtlijnen

Voor de stikstofbemesting van akkerbouwgewassen zijn stikstofbemestingsrichtlijnen opgesteld, die aangeven wat voor gemiddelde omstandigheden een optimale stikstofgift is. In individuele situaties echter, varieert de benodigde stikstofgift aanzienlijk, afhankelijk van de groeiomstandigheden, die worden bepaald door bodemeigenschappen van het perceel, vochtvoorziening, weersomstandigheden, voorvrucht en bemestingsverleden. Op de richtlijn moet dan ook een situatie-specifieke correctie worden toegepast om tot een nauwkeurig advies te komen. De vraag is echter hoe dat het best kan worden gedaan.

De huidige N-bemestingsrichtlijnen zijn afgeleid met behulp van stikstoftrappenproeven, die meerdere jaren op meerdere verschillende percelen en grondsoorten zijn uitgevoerd. Dit is bewerkelijk en kostbaar. Om die reden worden de richtlijnen lang niet altijd tijdig geactualiseerd. Actualisatie is wel nodig, omdat er nieuwe rassen komen, teeltwijzen veranderen en opbrengstniveaus toenemen. Deze veranderingen kunnen van invloed zijn op de benodigde stikstofgift.

Snellere actualisatie en verfijning gewenst

In opdracht van de Branche Organisatie Akkerbouw hebben NMI en WUR Open Teelten de mogelijkheden verkend om sneller tot een actualisatie te kunnen komen en om de N-bemestingsadviezen te verfijnen naar groeiomstandigheden. Een potentieel geschikt systeem hiervoor is de N-balansmethode: een boekhoudmethode waarbij alle aan- en afvoerposten van stikstof worden ingevuld. De belangrijkste aanvoerposten zijn de Nmin-voorraad in de bodem voor de teelt, stikstofmineralisatie in de bodem en stikstofbemesting. De belangrijkste afvoerpost is de N-opname door het gewas die nodig is voor het realiseren van een bepaald opbrengstniveau. Daarbij dient ook rekening te worden gehouden met de efficiƫntie waarmee beschikbare stikstof in de bodem door het gewas kan worden opgenomen. Het perspectief van de balansmethode is in het rapport aan de hand van enkele voorbeelden met verschillende gewassen toegelicht.

De betrouwbaarheid van het N-advies staat of valt met het invullen van de juiste kengetallen voor alle posten op de N-balans, gedifferentieerd naar onder andere potentieel haalbare opbrengst, mineralisatie en stikstofbenutting in relatie tot bodemeigenschappen. De benodigde kengetallen zijn beperkt beschikbaar en moeten verder nog worden vergaard bij uiteenlopende groeiomstandigheden.

Rapport: Soil for life - Ontwikkeling nieuwe systematiek voor opstellen N-bemestingsrichtlijnen.