Nieuws
Het verhaal achter de cijfers van bodemmetingen bij het Bedrijvennetwerk Bodemmetingen
In het najaar van 2019 zijn een groot aantal bodemmetingen uitgevoerd op 32 percelen bij de 16 deelnemers in het Bedrijvennetwerk Bodemmetingen. Van chemische en fysische metingen tot diverse meetmethodes aan bodemleven en organische stof. Maar wat is het verhaal achter de cijfers? Om daar achter te komen hebben Albert Jan Olijve (Van Tafel naar Kavel) en Marjoleine Hanegraaf (WUR-Open Teelten) alle deelnemers individueel bezocht om de eerste resultaten te bespreken in het licht van de bedrijfsvisie van de ondernemer.
Het bedrijvennetwerk
Het Bedrijvennetwerk Bodemmetingen is opgericht om de variatie in de bodem in de akkerbouw in Nederland beter in beeld te brengen. De 16 bedrijven liggen verdeeld over heel Nederland. Hiermee willen we meer inzicht krijgen in de bodemkwaliteit onder verschillende omstandigheden, nagaan hoe deze het beste te meten is en op basis daarvan te adviseren hoe deze verbeterd of in stand gehouden kan worden. Op de bedrijven zijn daarom een serie chemische, biologische en fysische bodemmetingen uitgevoerd. In de analyse zijn de metingen met elkaar vergeleken en is ook gekeken naar het bedrijfsmanagement.
Het bedrijfsbezoek
Tijdens het bedrijfsbezoek in de zomermaanden zijn de conceptresultaten door de onderzoekers met de deelnemers besproken. Het gesprek begon met vragen naar de historie van het bedrijf, zoals veranderingen in het landgebruik en de overgang naar volgende generaties. Daarna kwam de visie op het bedrijf en de toekomst aan de orde. Vervolgens werd een toelichting gegeven op de meetmethodes en welke informatie dit over de bodem oplevert. De vergelijking van gegevens van steeds twee percelen per bedrijf leverde veel stof tot praten op. Hierbij kwam onder andere ter sprake of er verschil is in het management bij eigendom of pacht, de afstand tot het huis, en de ondergrond.
De ondernemer
Met het verhaal van de boer over de historie van de percelen, de visie op bodembeheer en de bedrijfsvoering ontstond van beide kanten het verhaal achter de cijfers. Dit werd door alle gesprekspartners erg gewaardeerd, zo bleek uit de reacties. De deelnemers gaven aan blij te zijn met de resultaten in het rapport. Een van de deelnemers sloot het gesprek af met de zin: “Dit helpt mij echt in mijn zoektocht naar hoe ik nog beter met de bodem kan omgaan”.
De onderzoeker
Voor Marjoleine Hanegraaf bood het gesprek inzicht in de inspiratiebronnen van de teler: “Data op mijn harde schijf geven maar een beperkt beeld van de situatie. Ik wil weten waarom de teler de dingen doet zoals hij ze doet. Elk bedrijf is uniek”. Albert Jan Olijve, aan wie het taaie werk van de uitvoering van de metingen en verzamelen van de registratie is toebedeeld, zegt: “Alle deelnemers zijn met zoveel gedrevenheid en enthousiasme met hun bedrijf bezig, ieder op zijn eigen manier. Elke onderzoeker die bij dit netwerk betrokken is, zou het verhaal van de deelnemer zelf moeten horen.”
Waarde voor het onderzoek
Met de resultaten uit het bedrijvennetwerk verwachten we meer inzicht te hebben in welke indicatoren het meest bruikbaar zijn om bodemkwaliteit te bepalen. Ook verwachten we meer kennis op te doen om op basis van de metingen adviezen te geven over maatregelen ter verbetering van het bodembeheer. Dit najaar worden de registratie en een deel van de metingen bij alle 16 bedrijven herhaald. We hopen hiermee nog meer inzicht te krijgen in het verhaal achter de cijfers.
Foto: Initiatiefnemer van het bedrijvennetwerk Janjo de Haan in gesprek met deelnemer Gert-Jan van Dongen.