News

Nederlandse vinding bekroond met $ 10.2 miljoen van Bill Gates

Published on
December 21, 2015

Recentelijk publiceerde het Wageningse In2Care een doorbraak in het bestrijden van malariamuggen die resistent zijn geworden tegen insecticiden. Nu ontvangt de start-up, samen met onderzoekers van Penn State University in de VS, een subsidie van 10.2 miljoen dollar van filantroop Bill Gates om de bestrijding van malaria te verbeteren.

Foto boven: Een van de 1800 huizen in Tanzania waar reeds ‘eave tubes’ onder de dakrand werden ingebouwd. Nieuw onderzoek in Ivoorkust moet laten zien in hoeverre de aanpak malaria kan terugdringen.

Sinds 2005 is het aantal sterfgevallen door malaria dramatisch afgenomen. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat in de afgelopen tien jaar meer dan 6  miljoen levens werden gered door het op grote schaal inzetten van met insecticide behandelde klamboes en de beschikbaarheid van goede medicijnen. Er heerst momenteel zelfs optimisme dat we malaria nog vóór 2040 wereldwijd kunnen uitroeien. Toch is er reden voor ongerustheid: In Afrika worden malariamuggen op steeds grotere schaal resistent tegen toegestane insecticiden. En juist tegen pyrethroïden, de belangrijkste groep van insecticiden waarmee klamboes worden behandeld, bestaat de meeste resistentie. Extra vervelend, omdat alleen deze stoffen vanwege hun veiligheid voor de mens door de Wereldgezondheidsorganisatie zijn toegestaan voor gebruik op klamboes.

Onlangs ontwikkelden onderzoekers van In2Care een geheel nieuwe methode om toch deze resistente muggen te kunnen doden met insecticiden waar ze resistent tegen zijn geworden. Door insecticiden te binden op een electrostatische coating wordt de beschikbaarheid van insecticide deeltjes sterk vergroot ten opzichte van geïmpregneerde materialen wanneer een mug er op gaat zitten. Daardoor kunnen zelfs malariamuggen met een zeer hoge mate van resistentie tegen pyrethroïden vrijwel meteen na blootstelling worden gedood terwijl muggen blootgesteld aan dezelfde concentratie insecticide op geïmpregneerd klamboegaas nauwelijks nog het loodje leggen.

Waar de klamboe nog nauwelijks muggen doodt werkt het electrostatische gaas zo goed dat het lijkt alsof de muggen helemaal niet resistent zijn. Anonieme experts die het werk en de daaruit voortvloeiende publicatie beoordeelden spraken van een ware doorbraak. ‘It is, frankly, a game changer’, opperde één van hen.

Ook Bill & Melinda Gates zijn blijkbaar onder de indruk van de Nederlandse vinding en stellen nu meer dan 10 miljoen dollar beschikbaar om een grote proef uit te voeren in Ivoorkust waar veel resistentie voorkomt bij lokale malariamuggen.

Malariamuggen oriënteren zich op mensengeuren en vliegen het huis binnen door de ‘eave’, de opening tussen het dak en de muren van huizen
Malariamuggen oriënteren zich op mensengeuren en vliegen het huis binnen door de ‘eave’, de opening tussen het dak en de muren van huizen

In Ivoorkust zullen 6000 huizen worden voorzien van zogenaamde ‘eave tubes’. Dat zijn ventilatiegaten onder de dakrand voorzien van het speciale gaas waar malariamuggen naartoe gelokt worden door de geuren van huisbewoners die door  de gaten naar buiten komen. Onder leiding van In2Care werd deze methode in de afgelopen drie jaar ontwikkeld en al in ruim 1800 woningen in Tanzania toegepast met een € 5.2 miljoen subsidie van de EU.

‘We zullen in Ivoorkust in ongeveer 40 dorpen aan de slag gaan, waarbij in de helft daarvan zoveel mogelijk huizen ‘eave tubes’ zullen ontvangen’, zegt In2Care’s Directeur Bart Knols. Door te bekijken hoeveel malaria voorkomt bij kinderen in beide groepen kunnen we goed inzicht verwerven in de bijdrage van deze nieuwe methode aan de malariabestrijding.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie eiste malaria in 2015 ruim 438 duizend slachtoffers. 214 Miljoen mensen, met name in Afrika, raakten na een muggenbeet besmet met de malariaparasiet.