COP16: Is de passie voor de natuur verplaatst?

De politieke ambitie van het Global Biodiversity Framework (GBF), met 23 doelen, is twee jaar lang gevierd, maar nu wordt de politieke bereidheid op de proef gesteld. COP16, die plaatsvond in Cali, Colombia, had de ambitie moeten vertalen naar concrete acties. Echter, twee dagen voor het einde van de onderhandelingen sloeg de sfeer om in de tropische conferentietuinen. De onderhandelingen vorderden langzaam, diplomaten liepen gefrustreerd rond en milieuactivisten vroegen zich af: waar is de ambitie voor de natuur gebleven?

Hoop en teleurstelling

COP15, gehouden in 2022, was een conferentie van hoop. Het GBF stelde ongeëvenaarde politieke ambities vast. Hoopvolle verhalen over een veranderde omgang van de mensheid met de natuur schilderden collectieve vergezichten van een toekomst in 'harmonie met de natuur', '30 bij 30' en 'natuurpositief'. Dankzij deze verhalen konden de deelnemers aan COP15 zichzelf zien als een gemeenschap met hun blik gericht op een groenere horizon. Het GBF is werkelijk uniek en heeft biodiversiteit op de agenda gezet van vele instituten.

Degenen die dezelfde collectieve hoop verwachtten in de Blauwe Zone van COP16, zoals de ruimte waar de onderhandelingen en zij-evenementen plaatsvonden werd genoemd, kwamen wellicht bedrogen uit. Het blijkt moeilijk om het geschetste toekomstbeeld te implementeren. De financiële toezeggingen van overheden waren slechts genoeg om 15% van de jaarlijkse ontbossing in Brazilië te compenseren. De private sector mobiliseerde aanzienlijk meer geld, onder het label ‘bijdragend aan biodiversiteit’, maar nog lang niet genoeg. Discussies tussen afgevaardigden negeerden zowel de schoonheid van de natuur als haar zorgwekkende achteruitgang, en richtten zich in plaats daarvan op technische procedures om de schaarse hoeveelheid beschikbare middelen te verdelen. De ideologische belofte van een Natuurpositieve economie lijkt nu vergeten afval te zijn.

COP van het Volk

Degenen die denken dat de passie voor de natuur van het politieke podium van de VN is verdwenen, hebben het echter mis. In het stadscentrum van Cali vond een parallel evenement plaats in de Groene Zone. Een COP van het Volk, zoals het Colombiaanse voorzitterschap het noemt. In contrast met de diplomatieke Blauwe Zone, toonde de Groene Zone kunstwerken over de schoonheid en dood van de natuur, lokale natuurproducten, audiovisuele ervaringen, informatiestands en muziek van lokale artiesten. De Groene Zone was drukbezocht door enthousiaste mensen uit Cali en daarbuiten. Delegaties die de Groene Zone bezochten, toonden eveneens enthousiasme.

De Groene Zone laat zien dat de sociaal-culturele dimensie van een politiek evenement een cruciale rol speelt bij het genereren van positieve politieke emoties. Op COP15 waren er meer kunstwerken en culturele elementen te vinden in de diplomatieke zone. Door de emotionele elementen te herpositioneren, lijkt de passie voor de natuur zich te hebben verplaatst, weg van de onderhandelingen. Wat resteerde was het besef dat COP16 de grootste COP tot nu toe was, door velen genoemd als bron van hoop. Misschien zou COP17 afgevaardigden meer tijd moeten geven om de natuur en cultuur te ervaren. Dan zouden afgevaardigden misschien de tijd hebben om mee te doen aan de formeel georganiseerde wandeling door de lokale natuur, die nu door slechts een handjevol van de 23.000 Blauwe Zone-deelnemers werd bezocht. Een herinnering aan de schoonheid waarvoor het harde werk in de eerste plaats wordt verricht, en opnieuw de passie voor de natuur op tafel brengt.