On-site (afval-)waterbeheer voor kleinschalige koffieboeren in Colombia

De wereldwijde toename van de bevolking en economische activiteiten leiden vaak tot een toename van de productie van afvalwater, wat op haar beurt weer leidt tot waterverontreiniging omdat in diverse gevallen onvoldoende behandeling beschikbaar is. Dit wordt ook onderkent in de dorpjes van landelijk Colombia, waar de koffieteelt en –productie de belangrijkste economische activiteit is. Binnen het 5 jaar durende project ‘Intelligent Water Management’ werken LeAF en Alterra samen met het Colombiaanse  Cenicafé en de ‘Extension service van de Federacion’ aan het sub thema ‘Hergebruik en sanitatieopties voor kleinschalige koffieboeren’. Het project is een Publiek Privaat Partnerschap voor de Implementatie van een integraal waterbeheerssysteem voor een klimaatbestendige koffiesector in Colombia.

Tijdens het koffieverwerkingsproces wordt afvalwater geproduceerd met een hoge organische vervuilingsgraad (minimaal een factor tien hoger dan van huishoudelijk afvalwater). Lozing van dit afvalwater op het oppervlaktewater vermindert de waterkwaliteit. In steden wordt (een deel van) het gebruikte water vaak opgevangen in het riool en behandeling vindt meestal plaats in een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). Maar voor het landelijk gebied is dit meestal geen optie. Alternatieve lokale oplossingen, die kosteneffectief en eenvoudig in het onderhoud zijn, bij voorkeur door de koffieboeren zelf, zijn noodzakelijk.

Door gebruik te maken van de lokale omstandigheden, zoals het beschikbare land, verschillen in hoogte, en de klimatologische omstandigheden, kunnen goed passende systemen worden ontworpen waardoor lokale boeren het oppervlaktewater niet onnodig hoeven te vervuilen. Afvalwater wordt bovendien niet alleen als een probleem beschouwd, maar ook als een product vol grondstoffen die kunnen worden hergebruikt. Het bevat vaste organische stof dat kan worden gecomposteerd samen met het vaste afval van het koffieverwerkingsproces. Compost heeft waarde in de landbouw als bodemverbeteraar en meststof. Nutriënten in het afvalwater zijn ook gunstig voor de gewasopbrengst. En het water zelf, mits het (deels) is gezuiverd of de schonere deelstromen (zoals grijs water en regenwater), is uiteraard ook van belang als irrigatiewater.

LeAF en Alterra hebben de huidige situatie in kaart gebracht en zowel de noodzakelijke randvoorwaarden opgesteld als het compendium, dat technologische interventies voor duurzame behandeling en hergebruik van huishoudelijk en koffie(afval)water bevat. Implementatie hiervan leidt tot een betere milieukwaliteit en een verhoogde productiviteit van kleinschalige koffieboeren in Colombia.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Katarzyna Kujawa-Roeleveld van LeAF (katarzyna.kujawa@wur.nl) of Joop Harmsen van Alterra (joop.harmsen@wur.nl).