category_news
Drie belangrijke tips voor gebiedsprocessen
Wageningse trainees zien drie belangrijke voorwaarden voor een succesvol gebiedsproces. Zo moet de overheid heldere lange-termijndoelen stellen en de gebiedspartijen de ruimte bieden om die met lokale kennis en creativiteit in te vullen. Verder moeten de gebiedspartijen gelijk met integrale gesprekken beginnen, zodat hun belangen en uitgangspunten vanaf het begin duidelijk zijn. Dat schrijven ze in hun boek ‘Integrale Gebiedsgerichte Aanpak – Ervaringen met gebiedsgericht werken’.
De trainees van WUR onderzochten wat geslaagde praktijkvoorbeelden zijn van het begrip Integrale Gebiedsgerichte Aanpak, om invulling te geven aan het stikstof- , klimaat- en nitraatbeleid. Zo kwamen ze op gebiedsprocessen in het gebied GEUS (Garderen, Elspeet, Uddel en Speuld) in Gelderland, het Buijtenland van Rhoon onder Rotterdam en de Casus Schouwen-Duiveland van LaagNL2050 in Zeeland.
In deze drie gebieden spraken ze met onderzoekers, natuurorganisaties, boeren en andere betrokkenen om hun perspectief op het gebiedsproces te horen. Zo kwamen ze, vaak in de vorm van anekdotes, op zaken die bevorderend en belemmerend zijn voor het gebiedsproces. Zo zegt ecoloog Andre de Bonte in het gebied GEUS: ‘Kijken naar het gebied, wie en wat het gebied hebben gevormd, leidt tot een saamhorigheidsgevoel. Dat gevoel is belangrijk voor een gebiedsproces.’
Die inzichten, stellen de trainees, kunnen beleidsmakers, projectleiders en bewoners helpen die betrokken zijn bij plattelandsontwikkeling. Ze komen tot drie aanbevelingen in het boek.
1. Gedeelde urgentie is essentieel
Alleen als betrokken partijen in een gebiedsproces het gevoel hebben dat er gezamenlijke noodzaak is om te handelen, ontstaat er mede-eigenaarschap en bereidheid tot samenwerking. Het zorgt er ook voor dat alle betrokken partijen gemotiveerd zijn om stappen te zetten.
2. Kaders stellen door de overheid
Wanneer de overheid duidelijk maakt wat de doelen zijn voor het gebied en de gebiedspartijen de vrijheid geeft om de doelen in te vullen, ontstaat ruimte voor creativiteit, betrokkenheid en inzet van lokale kennis. Dit vereist ook dat de overheid en betrokken partijen erkennen dat het proces een dynamisch karakter heeft, waarin ook beleid kan veranderen.
3. Wederzijds begrip en integrale gesprekken
In een gebiedsproces is het belangrijk om meteen te beginnen met integrale gesprekken en niet eerst in sectoren plannen uit te werken. Hierdoor wordt eerder wederzijds begrip gecreëerd omdat partijen gelijk elkaars belangen en standpunten leren kennen. Dat helpt om tot breed gedragen oplossingen te komen.
Bovenstaande lessen kunnen beleidsmedewerkers en procesbegeleiders helpen om gebiedsprocessen succesvol uit te voeren, stellen de onderzoekers Jessie Beirnaert, Barteld Vervelde, Danielle Ooms en Casper Krijnse Locker. Daarbij is elk gebiedsproces gebaat bij continuïteit, geld en capaciteit, stellen ze. ‘Ook is het van groot belang om landelijke doelen te vertalen naar kaderstellende gebieds- en bedrijfsspecifieke doelen, om invulling te geven aan het beoogde beleid van doelsturing.’
Meer informatie in het boek Integrale gebiedsgerichte aanpak: Ervaringen met gebiedsprocessen in het landelijk gebied