category_news

Cryopreservatie sperma Europese aal: waar staan we nu?

Gepubliceerd op
12 juni 2025

De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan om sperma cryopreservatieprotocollen van de Europese aal (Anguilla anguilla) te optimaliseren. Pauline Jéhannet, onderzoeker op het gebied van visreproductie en cryopreservatie bij het CGN, geeft een update over de laatste ontwikkelingen.

“Enkele maanden geleden zijn we er met succes in geslaagd om sperma van de Europese aal (paling) in te vriezen,” zegt Pauline. “Dit is een belangrijke mijlpaal voor het CGN, aangezien dit de eerste vissoort is die is toegevoegd aan onze genenbank.”

Een bijzondere prestatie, want eerdere pogingen om sperma in te vriezen waren geen succes, ondanks de hoge kwaliteit van het hom (sperma van mannelijke vissen) die de onderzoekers tot hun beschikking hadden. Om hun methodiek te verbeteren, bezocht onze zeer ervaren CGN-collega Agnes de Wit een team van experts aan de Polytechnische Universiteit van Valencia (UPV). Echter, zelfs met het invriesprotocol van UPV bleef het lastig om succesvol sperma in te vriezen. Maar na enkele aanpassingen boekten ze uiteindelijk succes - en met indrukwekkende resultaten: het ingevroren en ontdooide sperma
behield gemiddeld 40% motiliteit!

De volgende stap: cryopreservatie van kiemcellen

“We zijn momenteel bezig met het plannen van bevruchtingsproeven om te bepalen of het ingevroren sperma in staat is om larven te produceren,” zegt Pauline. “Naast sperma willen we ook kiemcellen cryopreserveren: een veelbelovend alternatief, aangezien eicellen en embryo’s bij vissen tot nu toe nog niet succesvol zijn bewaard.”

Kiemcellen, die zowel in embryo’s als in volwassen vissen voorkomen, kunnen worden ingevroren en vervolgens omgezet in functionele gameten door ze te transplanteren in een ontvanger van een nauw verwante soort. Wanneer de ontvanger volwassen wordt, kan deze gameten produceren van de donorsoort.

Bij vissen worden kiemcellen doorgaans zichtbaar gemaakt door kunstmatig mRNA in vroege embryo’s te injecteren. Hoewel deze methode succesvol is, is ze kostbaar en tijdrovend, omdat er veel stappen nodig zijn om het mRNA-construct voor te bereiden. Daarom probeerden Pauline en haar collega’s kiemcellen zichtbaar te maken met een nieuwe techniek die is ontwikkeld bij steuren.
Helaas is deze nieuwe methode nog niet succesvol gebleken bij de Europese aal. Maar wellicht kan samenwerking ook hier tot een doorbraak leiden: in juli ontmoeten visonderzoekers van het CGN kiemcelexperts tijdens een workshop van COST Action EEL SUPPORT aan de Universiteit van Hokkaido in Japan.