Project

1H4F - Interventiemogelijkheden om effectief ESBL’s terug te dringen

ESBL’s zijn enzymen die door bacteriën geproduceerd worden, waardoor deze resistent worden voor een reeks antibiotica. Via dieren kunnen deze resistente bacteriën ook in de mens terechtkomen en zodoende een gevaar voor de volksgezondheid opleveren.

In dit project onderzoeken we welke interventie­mogelijkheden het meest effectief zijn om het vóórkomen en de overdracht van EBSL-producerende bacteriën tegen te gaan of in hoge mate ter verminderen bij pluimvee op ouderdierbedrijven, broederijen en vleeskuikenbedrijven.

Verticale en horizontale overdracht van ESBL-producerende bacteriën in combinatie met het frequente gebruik van antibiotica in de pluimveesector heeft geleid tot een ongewenst hoog niveau van ESBL-producerende bacteriën in de dieren en dierlijke producten.

Minder gebruik antibiotica

Een voor de hand liggende en reeds geïmplementeerde oplossing is minder gebruik van antibiotica in de pluimveesector. Dit heeft inmiddels tot een vermindering van het ESBL-probleem geleid, maar heeft het probleem nog niet opgelost. Gebleken is dat naast selectie van ESBL’s door antibioticumgebruik de verspreiding tussen bacteriën via plasmiden veel optreedt - ook in de afwezigheid van antibiotica. Daarom zijn ook andere interventiestrategieën nodig.

Competitive exclusion

Een veelbelovende strategie is competitive exclusion, vrij vertaald als concurrerende uitsluiting. Dit is gebaseerd op het feit dat bacteriën met elkaar concurreren voor de schaarse plekken en middelen in de kippendarm. Wanneer die darm al grotendeels gekoloniseerd is door ESBL-vrije bacteriën, wordt het voor de ESBL-bacteriën moeilijker om zich in die darm te vestigen en vermeerderen. De vraag is of er onder natuurlijke omstandigheden mogelijkheden zijn om ervoor te zorgen dat de pluimveedarm voldoende gezonde bacteriën binnenkrijgt waardoor de ESBL-bacteriën geen kans meer maken.

Dergelijke interventiestrategieën zijn niet alleen van toepassing op pluimvee, maar in principe ook op varkens, kalveren en melkvee.

Evaluatie interventiestrategieën

Met wetenschappelijk onderzoek zullen interventiestrategieën geëvalueerd worden die

  1. Introductie en kolonisatie van ESBL- bacteriën voorkómen;
  2. Verspreiding van ESBL-bacteriën tussen dieren tegengaan;
  3. Verspreiding van ESBL-bacteriën binnen en tussen de verschillende delen van productieketen tegengaan. 

Resultaten 2015-2017

  • Overzicht van transmissie routes in de vleeskuikenproductiepyramide.
  • Veldobservatie ESBL prevalentie. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S037811351630284X
  • Experimenteel testmodellen voor toekomstige interventiestrategieën.
  • Dose-response van inoculatie van ESBL producerende E.coli. 
  • Proof-of-principle voor langdurige toediening competitive exclusion op colonizatie van ESBL producerende E.

Verwachte resultaten

  1. Hypothesen over welke mechanismen het belangrijkste zijn voor de introductie en verdere verspreiding van ESBL-producerende bacteriën.
  2. Overzicht van de meest geschikte interventiemethoden - niet alleen gerangschikt naar het verwachte resultaat ervan, maar ook rekening houdend met directe kosten en praktische uitvoerbaarheid.
  3. Kwantitatieve voorspelling van het effect van een aantal strategieën onder experimentele en veldcondities.
  4. Gevalideerde experimentele resultaten van een aantal strategieën.
  5. Een proefschrift waarin de resultaten van dit project zijn verwerkt.